شهر مونیخ آلمان به تازگی میزبان جشنوارهای با حضور هنرمندان ایرانی بود. در جشنواره فرهنگی «ترمه» که امسال برای سومین سال پیاپی برگزار میشد و محور اصلی آن بلوچستان بود، شماری از هنرمندان و سفیران فرهنگی ایران حضور داشتند؛ از جمله هادی مختاریان، که مجموعهای از عکسهای خود از بلوچستان ایران را در کنار تعدادی از نقاشیهای کودکان کار، در نمایشگاهی در معرض دید عموم گذاشت. مختاریان، عکاس مطبوعاتی پر سابقهای است که پیش از این، با مجموعه عکسهایی از کارگران معدن زغال سنگ البرز مرکزی، جنگ سی و سه روزه لبنان و زندگی پر مشقت مردم شریف بلوچستان، در نمایشگاههای مختلف داخلی و خارجی حضور داشته است. به بهانه برپایی نمایشگاه عکس بلوچستان در مونیخ، گفت و گویی با مختاریان داشتهایم که از نظر میگذرد.
چه شد که در جشنواره فرهنگی مونیخ حضور یافتید؟
از آنجا که اخیرا نمایشگاهی با موضوع طبیعت ایران را به نفع کودکان کار در فرهنگسرای ملل برگزار کردم و پیش از آن نیز نمایشگاه عکسی از بلوچستان را در خانه هنرمندان بر پا کرده بودم، با من تماس گرفته و خواسته شد تا در نمایشگاه مونیخ حضور داشته باشم. پیشنهاد من این بود که هم عواید حاصل از فروش نقاشیهای کودکان کار و هم عواید حاصل از فروش عکسهای بلوچستان، در اختیار جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان قرار گیرد تا در نهایت، صرف اجرای پروژه آبرسانی در منطقه دشتیاری بلوچستان شود. گفتنی است پروژه عکاسی من در بلوچستان، بخشی از طرح سوادآموزی بود که توسط جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، به مدت چند ماه در منطقه دشتیاری بلوچستان در 75 کیلومتری چابهار اجرا شد.
این عکسها مربوط به قومی کپرنشین در دشتیاری است که به هیچ عنوان به آب سالم آشامیدنی دسترسی ندارند.
پس از دعوت برای حضور در جشنواره، نمونه کارها را ارسال کردم که مورد تایید آنها قرار گرفت.
جشنواره چه برنامههایی را شامل میشد؟
جشنواره شامل برنامههای مختلفی از جمله موسیقی، فیلم، تئاتر و نمایشگاه عکس بود که به مدت 10 شب ادامه داشت. البته در کمال شگفتی، هیچ از یک از این برنامهها به جز نمایشگاه عکس، ارتباطی به بلوچستان نداشت، هر چند تم اصلی جشنواره بلوچستان بود. مثلا آقای شهرام ناظری همراه گروه موسیقی خود فقط یک شب برنامهای را اجرا کرد؛ آقای صابر ابر کتاب آشپزی نوشته خودش را آورده بود تا معرفی کند؛ آقای سهیل نفیسی برنامه موسیقی اجرا کرد؛ دو نمایش تئاتر اجرا شد؛ خانم غزل شاکری پرفرمنسی راجع به فروغ فرخزاد داشت؛ که هیچ کدام از این برنامهها به بلوچستان مرتبط نبود.
بد نیست راجع به همین موضوع و کیفیت برگزاری این رویداد فرهنگی که اتفاقا توسط یک ایرانی به نام کیوان کامیاب سازماندهی میشد، بیشتر بگویم.
منطق ایجاب میکند که در کشوری مثل آلمان که به برنامهریزی و نظم شهره است، حتی از یک ایرانی فعال در امور فرهنگی و هنری هم دست کم بخشی از نظم و تعهد حرفهای نهادینه شده در آن دیار را شاهد باشیم. اما در نهایت آنچه اتفاق افتاد، به همان سبک و سیاقی بود که ما خوب با آن آشنا هستیم؛ نه قراردادی بسته شد، و نه به تعهدات گفتاری و شفاهی عمل شد.
با عذر «نداشتن بودجه» برای یک نمایشگاه ده روزه، فقط پنج روز هتل رزرو کردند. و در آخر، پول بلیط برگشت و چاپ عکسها را از مجموع عواید حاصل از فروش عکسها کسر کردند؛ حال آن که نیمی از هزینه چاپ را پیشاپیش بر عهده گرفته بودند.
پرسش من این است که چرا باید به هنرمندان حضور یافته در جشنواره، به رغم کارهای غیر مرتبط با بلوچستان، دستمزدهای آن چنانی داده شود ولی به تنها نمایندهای که مستقیما کارش را در ارتباط با بلوچستان ارائه داده، نه تنها دستمزدی ندهند، بلکه 680 یورو هم از عواید فروش عکسها کسر کنند. مگر نه آن که رسما اعلام شده بود عواید حاصل از این نمایشگاه قرار است صرف پروژه آبرسانی به مردم محروم منطقه شود؟
متاسفانه این همه ماجرا نیست؛ به طریقی مطلع شدم کیوان کامیاب، مدعی شده من از عنوان و نام کودکان سوء استفاده کردهام و مشخص نیست این پول کجا صرف خواهد شد؟
چنین ادعایی جای شگفتی دارد؛ من با رزومه و کارنامه مشخص و به نمایندگی از جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان و پس از دعوت رسمی برگزار کننده، در جشنواره حضور یافتم و تمامی مستندات مرتبط با صرف این پول در پروژه آبرسانی به منطقه دشتیاری را ارائه خواهم داد.
همین جا اضافه کنم در مجموع از محل فروش عکسهای بلوچستان و نقاشیهای کودکان کار، حدود 2200 یورو حاصل شد که در اختیار جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان قرار میگیرد.
امیدوارم در آینده شاهد این رفتارهای ناشایست نباشیم و ببینیم که در انتخاب افراد برای هماهنگی و اجرای چنین رویدادهایی دقت بیشتری صرف شود؛ زیرا به گمان من اجرای یک رویداد فرهنگی در این سطح را نمیتوان به افراد کانفورمیست و فرصت طلب سپرد.
در پایان به اطلاع همه علاقمندان می رسانم که قرار است در ماه می پیش رو، نمایشگاه یک روزهای از عکسهای من در کنار نقاشیهایی از یک خانم هنرمند در مونیخ برگزار شود که این نمایشگاه، با اجرای موسیقی توسط پیانیستی از کشور اتریش توأم خواهد بود. عواید این نمایشگاه نیز صرف پروژه مدرسهسازی در بلوچستان خواهد شد.
ممنون از شما آقای مختاریان که به سئوال های ما پاسخ دادید و آرزو می کنیم که نتایج تلاش های شما شرایط بهتری را برای کودکان محروم این سرزمین فراهم کند.
من هم از شما برای انعکاس این رویداد سپاسگزارم.
/
